poniedziałek, 16 stycznia 2012

WALKI ZBROJNE W ŚREDNIOWIECZU

W Średniowieczu walka zbrojna opierała się głównie na pospolitym ruszeniu konnego rycerstwa, zobowiązanego do orężnego stawania na wezwanie swojego seniora z tytułu posiadania ziemi. Podstawowym i najczęściej wykorzystywanym rodzajem sił zbrojnych była ciężka konnica rycerska - mało zdyscyplinowana, ale dość dobrze wyszkolona indywidualnie. Istniały również zakony rycerskie, które cechowała większa zdolność do działań zespołowych.
Powoływana była również plebejska piechota, z reguły o niskiej wartości bojowej. Wykorzystywana była głównie jako załogi twierdz. Bardziej wartościowa była piechota strzelcza - łucznicy i kusznicy. 
Sam sposób walki podczas bitwy polegał na całej serii indywidualnych pojedynków, tzn. jeden na jeden. Główną rolę odgrywała ciężkozbrojna jazda. Istniała też piechota, ale spełniała ona funkcje pomocnicze. Odwrotnie było podczas oblężeń zamków i grodów (trzeba pamiętać, że średniowieczna wojna głównie polegała właśnie na tym, że chodziło o zajęcie określonego terenu poprzez osadzenie swoich załóg w określonych na tym terenie grodach lub zamkach). W tym przypadku jazda była bez użyteczna, a wszystko koncentrowało się na piechocie i na machinach oblężniczych.
Były też inne sposoby rozstrzygania bitew. Zamiast starcia całych armii walczyli np. ze sobą tylko królowie. Kto wygrał pojedynek ten zwyciężał.
Proponuje obejrzeć film Luca Bessona "Joanna Dark". 
Podstawowym orężem średniowiecznego rycerstwa był miecz był miecz, a obok niego najpierw włócznia (zarówno do rzucania jak i pchnięcia), a potem kopia oraz cały arsenał dodatkowych broni od sztyletu po topór czy broń obuchową (buzdygan, buława, nadziak). Polski miecz nie różnił się od mieczy używanych na zachodzie Europy – był prosty z obusieczną głownią długości 75–130 cm, krzyżowym jelcem i półtoraręczną rękojeścią; ważył od 1,0 do 1,8 kg. Kopia rycerska, w Polsce zwana drzewem, miała od 3,5 do 4,5 m długości z grotem najczęściej czwórgraniastym i obciążeniem/przeciwwagą blisko tylca.
Uzbrojenie obronne stanowiła zbroja – najpierw zapewne przeszywanica i zbroja łuskowa lub płytkowa, następnie kolczuga, potem kolczuga z elementami płytowymi w rodzaju napierśników i naramienników, aż wreszcie pełna zbroja płytowa, która na przełomie XV i XVI wieku przybrała formę najdoskonalszą, okrywając całe ciało rycerza, a często także konia. Trudno jest oczywiście o jakieś generalne ujęcie tego tematu, bowiem bogate rycerstwo Małopolaki, Wielkopolski czy Śląska zdecydowanie różniło się od mazowieckiego, które – z racji walk toczonych z Prisami i Litwinami – przejęło od nich po części i styl walki, i uzbrojenie. Także konie były tu lżejsze i mniejsze. Uzupełnieniem zbroi był hełm, stanowiący ochronę głowy i karku.